Chất tẩy rửa sử dụng không đúng cách, những nguy hiểm không ngờ

Hầu hết chất tẩy rửa nhà vệ sinh mà gia đình bạn đang sử dụng là các hợp chất của clo, trong đó thành phần phổ biến là sodium Hypochlorite (NaOCH) (bạn thử kiểm tra thành phần trên chai tẩy rửa nhà bạn đang sử dụng xem)

Tuy nhiên, bạn có biết sodium Hypochlorite sẽ phản ứng và tạo ra các loại khí độc hại khi bị trộn lẫn với nhiều chất khác trong quá trình sử dụng không?

Chất đầu tiên phải kể đến là Amoniac (NH3). Vì sao amoniac được đề cập đến đầu tiên? Vì nó có sẵn trong chính bồn cầu của chúng ta (nếu chưa được xả trôi hết), nơi chúng ta đổ chất tẩy rửa vào. Ngoài ra, amoniac còn có trong nhiều chất tẩy rửa gia dụng, trong phân bón cho cây trồng, trong dược phẩm,...

Khi trộn lẫn chất tẩy rửa có sodium Hypochlorite và Amoniac có thể dẫn tới phản ứng hoá học tạo ra khí độc hại gọi là chloramines, gây ra các triệu chứng như chảy nước mắt, buồn nôn, ho, thở dốc, đau ngực và kích ứng cổ họng, mũi và mắt. Cơ chế phản ứng được minh hoạ như sau:

Ban đầu, sodium Hypochlorite phân hủy tạo thành axit hydrochloric (HCl)

Sau đó, axit clohydric đã hình thành sẽ phản ứng với natri hypochlorite để giải phóng hơi clo có hại. Tiếp tục, clo khí phản ứng với amoniac để tạo thành hơi chloramines

Do đó, nếu nhà có trẻ em, có thể chưa biết cách xả sạch khi đi vệ sinh, bạn nên thận trọng khi tẩy rửa nhà vệ sinh. Đồng thời, bạn nên thực hiện theo hướng dẫn của nhà sản xuất chất tẩy rửa là đóng nắp bồn cầu trong thời gian ngâm chất tẩy trước khi cọ rửa để tránh trường hợp có khí độc bay lên (thông qua quá trình phản ứng hoá học, hoặc do sự bay hơi của chính các chất tẩy rửa) và đeo khẩu trang, găng tay khi sử dụng.

Ngoài ra sodium Hypochlorite còn có trong nhiều chất tẩy rửa khác (với nồng độ thấp hơn). Do đó, nếu nhà bạn có con nhỏ, thì bạn lưu ý xả sạch nước tiểu trên quần áo trước khi sử dụng các chất tẩy rửa để giặt giũ, làm sạch. Mặc dù khí độc hại chloramines có thể tạo ra ở nồng độ thấp (nếu nồng độ amoniac ít) và bạn không thấy những ảnh hưởng rõ ràng đối với hệ hô hấp nhưng việc các khí độc hại sinh ra trong không gian nhà bạn, được tích luỹ lâu ngày, có thể làm giảm chất lượng không khí trong ngôi nhà của bạn và dễ gây ra các vấn đề về hô hấp.

Theo nghiên cứu của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật (Centers for Disease Control and Prevention/CDC) thuộc Bộ Y tế và dịch vụ nhân sinh Hoa Kỳ kết hợp với Hội đồng Sức khỏe và Chất lượng nước và Tổ chức Các bể bơi quốc gia Hoa Kỳ (NSPF) cho biết, chính nước tiểu, mồ hôi, cáu gét từ cơ thể (chứa amoniac) phản ứng với nước tẩy clo trong bể bơi tạo ra các chất độc hại là nguyên dẫn đến đôi mắt của người đi bơi trở nên sưng, đỏ hoặc mũi bị nghẹt, bị dị ứng (đọc nghiên cứu đầy đủ tại đây).

Nhóm chất thứ 2 là các loại axit. Việc pha trộn chất tẩy rửa bồn cầu có chứa sodium Hypochlorite với các loại axit (có trong giấm hoặc có thể trong chất tẩy rửa kính, nước rửa bát/chén, chất tẩy rửa cống,...) cũng làm giải phóng khí clo. Khí clo và nước kết hợp với nhau để tạo ra axit clohydric và axit hypochlorous. Tiếp xúc với khí clo, ngay cả ở mức độ thấp và thời gian ngắn, hầu như luôn gây kích ứng niêm mạc (mắt, cổ họng và mũi), và gây ra các vấn đề về ho và thở, nóng rát và chảy nước mắt và chảy nước mũi. Mức độ tiếp xúc cao hơn có thể gây đau ngực, khó thở nghiêm trọng hơn, nôn mửa, viêm phổi. Mức độ rất cao có thể gây tử vong. Clo có thể được hấp thụ qua da, dẫn đến đau, viêm, sưng và phồng rộp.  Việc không pha trộn chất tẩy rửa bồn cầu với các loại axit đã được nhà sản xuất cảnh báo nguy hiểm ngay trên bao bì sản phẩm (nhưng có thể bạn không để ý).

Nhóm chất thứ 3 là các chất tẩy rửa khác loại (chất tẩy rửa lò nướng, hydro peroxide,...). Do đó, nếu đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, bạn sẽ thấy nhà sản xuất cũng khuyến nghị chỉ đựng sản phẩm trong vỏ hộp của nó mà không đựng chất tẩy rửa này vào bình chứa chất tẩy rửa khác khi chưa làm sạch hoàn toàn vì có thể tạo ra các chất độc hại.

Kết luận: Việc vô tình hay cố ý trộn lẫn chất tẩy rửa bồn cầu, chất tẩy rửa bể bơi (có chứa sodium Hypochlorite) với các chất khác có thể gây nguy hiểm cho sức khoẻ của bạn và gia đình bạn, giảm chất lượng không khí trong nhà bạn, đặc biệt là các chất có chứa amoniac, chứa axit vì thậm chí có thể dẫn đến ngộ độc (đã có nhiều trường hợp ngộ độc được báo cáo – Theo báo cáo của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật thuộc Bộ Y tế và dịch vụ nhân sinh Hoa Kỳ).

Để bảo vệ sức khoẻ và môi trường, bạn có thể tự pha chế một số loại chất tẩy rửa an toàn, dễ làm từ thiên nhiên (xem hướng dẫn tự chế một số chất tẩy rửa an toàn tại đây) hoặc lựa chọn các sản phẩm chứa ít hoá chất độc hại hơn (giảm tần suất cọ rửa nhà vệ sinh bằng chất tẩy, thay vào đó, xen kẽ với việc cọ rửa bằng một số sản phẩm an toàn hơn).

Những thông tin này được trích dẫn từ báo cáo và website của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật (CDC) thuộc Bộ Y tế và dịch vụ nhân sinh Hoa Kỳ; Cơ quan y tế (Department of Heath/DOH) của bang Washington –Hoa Kỳ và được đăng tải trên website của Science ABC.

Chia sẻ tài liệu này với những người phụ nữ là người thân, bạn bè thường làm việc nhà để họ biết cách bảo vệ sức khoẻ của mình và gia đình mình.

Tham gia nhóm "oagree.com - sức khoẻ và môi trường sống" tại đây (https://www.facebook.com/groups/oagree) để cùng chia sẻ các kiến thức và kinh nghiệm giúp nâng cao sức khoẻ bản thân và gia đình mình trong điều kiện môi trường sống ngày càng rủi ro và khắc nghiệt nhé.

Theo dõi các thông tin hữu ích khác để bảo vệ sức khoẻ bản thân và gia đình tại https://www.facebook.com/oagree.fanpage 

 Nguồn tham khảo:

1. https://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/00015111.htm
2. https://www.doh.wa.gov/YouandYourFamily/HealthyHome/Contaminants/BleachMixingDangers
3. https://www.scienceabc.com/pure-sciences/what-happens-when-you-mix-bleach-and-ammonia.html
4. http://chemistry.about.com/b/2010/08/20/why-you-shouldnt-mix-bleach-and-ammoniableach-and-ammonia-chemical-reactions.html

Download bản pdf đầy đủ nội dung bài viết tại đây.